Ya kendini yak, ya da biz yakarız!

Kuzey Irak'ta her yıl onlarca kadın aileleri tarafından töre gereği namus cinayetine kurban gidiyor veya intihara sürükleniyor. Son 6 ayda 250 kadının öldürüldüğü, 100 kadının ise kendini yakarak veya asarak intihar ettiği Kuzey Irak'ta Bölgesel Kürt Hükümeti bunun önüne geçebilmek için çare olarak, özel eğitilmiş 15 kadın polisin görev aldığı 'Kadına Karşı Şiddeti Önleme Merkezi' kurdu. Aile baskısı, öldürülme korkusu ve intihar aşamasına gelen kadınların başvurduğu merkezde, kadın polisler kadınlarla birebir görüşüyor, ailelerini ikna etmeye çalışıyor, evlerine dönmek istemeyen kadınlar ise kimsenin bilmediği bir yerde koruma altına alınıyor.

KADINLAR NAMUS GEREKÇESİYLE YAKILIYOR VEYA İNTİHARA ZORLANIYOR

Irak'ta istikrarlı bölge olarak kabul edilen Kuzey Irak'ta, 2008 yılında sadece Süleymaniye'de yaklaşık 350 kadının yakıldığı ancak bunların hepsinin ölümle sonuçlanmadığı, bu yılın ilk 6 ayında 255 kadının ise silah veya sopayla öldürüldüğü öğrenildi. Birleşmiş Milletler'in Irak Yardım Misyonu (UNAMI) tarafından hazırladığı rapora göre, Kuzey Irak'taki Duhok kentinde ise geçen yıl 366 kadının kendini yaktığı, Erbil'de ise son 5 yılda 576 kadının yakıldığı ve bunlardan 358'inin öldüğü kaydedildi. Namus cinayetlerinin daha çok aile namusu kirletildiği için işlendiği, kadınların büyük bölümünün ise intihara zorlandığı ve buna 'kaza' süsü verilmek istendiği kaydediliyor.

KADINA KARŞI ŞİDDETİ ÖNLEMEK İÇİN KADIN POLİSLERDEN TİM KURULDU

Kuzey Irak Bölgesel Kürt Parlamentosu'nun gündemine de gelen kadın intiharları, namus cinayetlerinin önlenmesi amacıyla merkezi Erbil'de bulunan 'Kadına Karşı Şiddeti Önleme' merkezi kuruldu. Bakanlar Kurulu kararı ve Başbakan Neçirvan Barzani'nin talimatıyla kurulan merkezde özel eğitilmiş 15 kadın polis ile 20 sivil görev yapıyor. Erbil kent merkezi ile çevre ilçe ve köylerden günde yaklaşık 150-200 kadının merkeze müracaat ediyor. Bölgede, namus cinayetine kurban gitmekten korkan, aileleri tarafından baskı altına altınan, şiddete maruz kalan, eşleri tarafından evlerinden kovulan, girdikleri bunalım sonucu intiharın eşiğine gelen kadınlar merkeze başvurduklarında buradaki görevli kadın polisler tarafından bir odaya alınarak sorunları dinleniyor. İntihar etmek isteyen kadınları bu düşüncelerinden vazgeçirmek için kadın polisler büyük çaba sarf ediyor. Kadın polisler gerektiğinde kadınların evlerine kadar giderek aileleriyle görüşüyor. Baskı ve şiddete devam eden veya kadını intihara sürükleyenler hakkında ise yasal işlemler yapılıyor.

NAMUS CİNAYETİNİN CEZASI 6 AYDAN 25 YILA ÇIKARILDI

DHA'nın sorularını yanıtlayan Erbil'deki Kadına Karşı Şiddeti Önleme Merkezi Müdürü Zhelamo Abdülkadir Maruf, merkezin kurulmasının amacının özellikle yakma şeklinde olan kadın intiharlarının önüne geçilmesi, aile içinde kadına karşı şiddete son verilmesi, namus cinayetlerinin önüne geçilmesi ve evlerinden kovulan kadınların barındırılması olduğunu dile getirdi. Evlerine geri dönmek istemeyen kadınların kimsenin bilmediği bir yerde koruma altına alındığını söyleyen Maruf, merkez sayesinde Erbil ve çevresinde geçen yıla oranla namus cinayetine kurban giden veya intihar edenlerin sayısında düşüş olduğunu söyledi. Irak'ta namus cinayeti işleyenlere daha önce sadece 6 ay hapis verildiğini ifade eden Maruf, Kuzey Irak Bölgesel Kürt Hükümeti'nin 2005 yılında bu cezayı 25 yıla çıkardığını ve bu cezanın sadece Kürt bölgesinde uygulandığını, Irak'ın diğer bölgelerinde ise eski yasanın devam ettiğini kaydetti.

KENDİNİ YAKARAK İNTİHAR EDEN KADINLARIN BÜYÜK BÖLÜMÜ OKUMA-YAZMA BİLMİYOR

Kadınların özellikle kendini yakarak intihar ettiğini kaydeden Maruf, aile baskısı, girdikleri bunalım sonucu intihar eden kadınların büyük bölümünün okuma-yazma bilmediğini söyledi. Maruf, "Kadınların bazısı intihara sürükleniyor, bazısı da namus meselesi adı altında aileleri tarafından öldürülüyor. Bu merkezin görevi ise bunlara son vermek. Hemen her gün onlarca kadın merkezimize başvuruyor. Bunların bir çoğu ya ailesinden baskı görmüş, şiddete maruz kalmış, evden kovulmuş veya mirastan kendisine düşen payı elinden alınmış kadınlardan oluşuyor. Bize başvuran kadınlara, merkezimizdeki kadın polisler ilgileniyor. Onların sorunlarını dinliyor, gerekirse evlerine gidilerek aile bireyleriyle görüşülüyor. Aileleri önce uyarıyoruz, ancak uyarımızı dinlemeyenler hakkında ise yasal işlem yapıyoruz" dedi

EVİ VERMEZSE ÖLDÜRECEKLER

Babasından kendisine kalan evin kardeşleri tarafından elinden alınmak istendiğini ve evden kovulduğu için Kadına Karşı Şiddeti Önleme Merkezi'ne başvuran iki çocuk annesi Esmer Abdullah İbrahim, kadın polislerle görüştükten sonra uğradığı haksızlığı DHA muhabirine anlattı. Eşinin öldükten sonra babasından kendisine kalan evin elinden alınmaya çalışıldığını ve bu nedenle sürekli ölümle tehdit edildiğini söyleyen Esmer Abdullah İbrahim, "Kardeşlerim babamdan bana kalan evi benden almak istiyor. Bu nedenle beni evden çıkardılar. Ben çıkmak istemediğimde ise beni öldüreceklerini söylediler. Buraya bana yardım yapılması ve sorunuma çözüm bulunması için geldim" dedi